अष्ट्रेलियाबासी लामाद्वारा भूकम्प पीडितलाई राहत

नवाकोट । भूकम्प पीडित ८० घर परिवारलाई अष्ट्रेलियामा बस्दै आएका सध्या लामा दिदी बहिनीले राहत वितरण गरेका छन् ।
आइतबार सध्या लामाले पठाएको राहत उनकी दिदी लक्ष्मी लामाको नेतृत्वमा गएको टोलीले नुवाकोटको चतुराले–६ मा वितरण गरेको हो ।
बेशाख १२ गते गएको महाभूकम्पमा परी घर भत्तिकएर चौरमा बस्दै आएका पीडित परिवारलाई १० किलो चामल, केराउ, चना, तेल, नुन, साबुन, ब्लाङ्केट र त्रिपाल वितरण गरेको हो । उक्त सामन प्रत्येक परिवारलाई वितरण भएको हो ।
नुवाकोटको चतुराले गाविसमा ७ सय १९ घरधुरी रहेको छ । भूकम्पमा परी वडा नम्बर ६ को सम्पूर्ण घरहरू बस्न नमिल्ने गरी भत्किएको स्थानीय अर्जुन तामाङले बताए । ४ हजार २४८ जनसंख्या रहेको गाविसमा १० जनाको मृत्यु  भएको छ । भूकम्पमा परी १ सय ३५ घाइते भएको छ ।
गाविसको सात वटै विद्यालय र स्वास्थ्य चौक पूर्ण क्षति भएको स्वास्थ्य चौकी प्रमुख जीवन भट्टराईले बताए । चतुराले नुवाकोट–१ नम्बर क्षेत्रमा पर्छ । घर भत्किएर पूर्ण क्षति भएपनि सभासद अर्जुननरसिंह केसी, पूर्व सभासद विमता सुवेदी र पूर्व संसद प्रकाशचन्द्र लोहनी गाउँ नपुगेको पीडित सोमबहादुर तामाङले बताएका छन् ।
अष्ट्रेलियामा बस्दै आएका लामाको संयोजनमा उठेको रकमले धादिङको डाँडागाउँ र दोलखामा रहेका करिव ४ लाख बराबरको हात वितरण गरिने लक्ष्मी लामाले बताए ।

 

नेपालमा भूकम्प र यसले निम्त्याएको विनाश

मृत्यु–७,९०४।
घाइते–१५,९३५।
घर पूर्ण भत्किएको– २,८८,७९८।
घर आंशिक क्षति–२,५४,११२।
विस्थापित–६,६९,७७५।
वेपत्ता नेपाली–२६४
वेपत्ता विदेशी–१११।
काठमाडौ । बैशाख १२ गते शनिबार ११.५६ बजे गएको भूकम्प कम्पनको हिसावले दोस्रो भएपनि विनाशको हिसावले नेपालमै सबभन्दा ठूलो विनासकारी भएको छ । 
बैशाख १२ र १३ गते गएको महाभूकम्पमा परी शनिबारसम्म मर्नेको संख्या ७ हजार ९०४ जनाका पुगेको गृह मन्त्रालयले प्रकाशित विज्ञप्तिमा उल्लेख छ । घाइतेहुनेको सङख्या १५ हजार ९३५ रहेको छ ।
महाभूकम्पबाट संकट ग्रस्त घोषित १४ वटा जिल्लाहरूमा १० हजार ३ सय ९२ वटा सरकारी भव क्षतिग्रस्त भएको छ । जस मध्ये ९ हजार ९ सय ९० वटा भवन राजधानीमै परेको सरकारी तथ्यांक छ । ती जिल्लाहरूमा २ लाख ८८ हजार ७९८ वटा निजी घर पूर्णरुपमा क्षति भएको विवरण गृह मन्त्रालयले जनाएको छ । २ लाख ५४ हजार ११२ वटा घरमा आंशिक क्षति पुगेको छ ।

तथ्याङ्क आउन बाँकी रहेकोले भूकम्पबाट भएको यो क्षति नेपालमा अहिलेसम्मकै सबभन्दा ठूलो हो । नेपालको इतिहासमा १९९० माघ २ गते यस्तै विनाशकारी भूकम्प गएको थियो । संखुवासभा जिल्लाको चैनपुरलाई केन्द्र बिन्दु बनाएर गएको ८.४ रेक्टर स्केलको भुकम्प कम्पनको हिसावल सबभन्दा ठूलो भूकम्प हो ।
त्यो भूकम्पमा परी ३ हजार ८ सय ५० पुरुष र ४ हजार ६ सय ६९ महिला गरी जम्मा आठ हजार ५ सय १९ जनाको मृत्यु भएको थियो । काठमाडौं उपत्यकामा करीब चार हजार ५ सय जनाले ज्यान गुमाएका थिए । त्यसवेला विद्यालय, घर, मन्दिर र पाटीपौवा गरी दुई लाख सात हजार ४० वटा भवन भत्किएको तथ्याङ्क छ ।
२०७२ बैशाख १२ गते गोरखा र लमजुङको सीमा बारपाकलाई केन्द्र विन्दु बनाएर गएको ७.९ रेक्टर स्केलको भूकम्प कम्पनको हिसावले दोस्रो ठूलो हो । विनाशको हिसावले नेपालकै ठूलो विनासकारी भूकम्प मान्न सकिन्छ ।
२०७० असोज २ मा सिक्किम र ताप्लेजुङको सीमामा केन्द्रविन्दु बनाएर गएको ६.८ रेक्टर स्केलको भूकम्पले पनि पूर्वी नेपालमा ठूलो क्षति पुर्‍याएको थियो ।
२०४५ भदौ ५ गते बिहान पौने पाँच बजे गएको भूकम्पले पनि क्षति पुर्‍याएको थियो । उदयपुरको मुर्कुचीलाई केन्द्रबिन्दु बनाएर गएको ६.७ रेक्टर स्केलको भूकम्पमा परी ७ सय ५० जनाको ज्यान गएको थियो । त्यसवेला छ हजार ५ सय भन्दा बढी घर भत्किएको थियो ।
१२१८ सालको असार शुक्ल तृतीया सोमवार गएको ७.७ रेक्टर स्केलको भूकम्पमा परी राजा अभय मल्लको मृत्यु भएको थियो । सो भूकम्पले काठमाडौं उपत्यकाका एकतिहाई जनसंख्यालाई प्रभाव पारेको थियो । त्यसबेला एक महिनासम्म शहर छोड्नु परेको बताइन्छ । १३१६ सालमा पनि यस्तै विनाशकारी भुकम्प गएको थियो ।
१४६५ सालमा आएको भूकम्पले रातो मछिन्द्रनाथको मन्द्रिर लगायत दर्जनौ मन्दिर ढलेका थिए । १८२४ सालको असार १ गते एक दिनमा २१ पटक भूकम्पको गएको थियो ।
नेपालमा १८६७ जेठ १० गते गएको भूकम्पले काठमाडौं र ललितपुरमा ठूलो मात्रामा मन्दिरहरू भत्किएको थियो । १८८० सालमा यमपञ्चकका दिन १७ पटक भूकम्पको धक्का महसुस भएको थियो ।
त्यसैगरी १८९० भदौ १२ गते सोमबार बेलुका आएको विनाशकारी भूकम्पले काठमाडौंमा रहेका दुईवटा धरहरा मध्ये एउटालाई पूरै भत्किएको थियो । सोही बर्षको असोज १० गते राति र १८९१ असार र असोज महिनामा फेरि दुईवटा ठूला भूकम्प गएको थियो ।
साल           ररेक्टर स्केल      कति क्षति
१९९०           ८.५            ८५१९ जना
२०७२           ७.९            ७ हजार ९०४ (पुरा विवरण आउन बाँकी)
२०४५           ६.७            ७५० जना
२०७०           ६.८            पूर्वी नेपालमा क्षति
१२१८           ७.७            राजा अभय मल्लको समेत मृत्यु
विश्वका ठूला भूकम्प
चिलीमा १९६० सुनामी ल्याएको ९.५ रेक्टर स्केल, कम्तिमा १ हजार ७ सयको मृत्यु
अलास्का, १९६४, ९.२ रेक्टर स्केल, १ सय ३१ को मृत्यु
इन्डोनेसिया,२००४, ९.१ रेक्टर स्केल,वरिपरिको मुलुकमा समेत गरी सुनामीमा २ लाख ३० हजारको मृत्यु
हाइटी, २०१०, ७ रेक्टर स्केल २ लाख २० हजारको मृत्यु
जापान, ९ रेक्टर स्केल, सुनामीको समेत प्रकोप, १८ हजारको मृत्यु
रुस, १९५२, ९ रेक्टर स्केलको, हताहती भएन

 

किरात राज्यको लागि रगत बगाउन तयार

सोलुखुम्बु । किरात राई विद्यार्थी संघका केन्द्रीय अध्यक्ष अर्जुन जम्नेली राईले किरात स्वायत्त राज्य आवश्यक परे रगत बगाउन तयारहुनु पर्ने बताएका छन् । संघको सोलुखुम्बु जिल्ला समितिको आयोजनामा शनिबार भएको नवीन किरात जागरण अभियान अन्तर्गत एक दिने प्रशिक्षण कार्यक्रम उद्घटन कार्यक्रममा बोल्दै अध्यक्ष राईले सो कुरा बताएका हुन् । किरात स्वायत्त राज्य कुनै जाति बशेषको लागि नभएर किरात भूमिबासीको आत्मासम्मान र मुक्तिको लागि भएको तर्क प्रस्तुत गर्दै अध्यक्ष राईले आत्मारक्षाको लागि आम किरातीहरुले धनुषवाण, तरवार, भाला र खुकुरी लगायतका घरेलु हतियार चलाउने तालिम सिक्नुपर्ने बताए । किरात स्वायत्त राज्य स्थापित गर्न एकमुट्ठि सास रहेसम्म लागिरहने प्रतिवद्धता गर्दै अध्यक्ष राईले सम्पूर्ण युवाहरु देशमा जातीय जनसंख्याको आधारमा समानुपाति र समावेशी प्रतिनित्व कायम गर्न लागि पर्नुपर्ने बताए । उद्घाटन कार्यक्रममा संघका निवर्तमान अध्यक्ष धीरेन्द्र रुम्दाली, पूर्व केन्द्रीय सचिवालय सदस्य ज्ञानदिप राई, बर्तमान केन्द्रीय सदस्य लक्ष्मण राई, किरात राई जिमी उत्थान संघका अध्यक्ष शिवप्रसाद राई, जिल्ला खेलकुद संघका अध्यक्ष राम संघर्ष राई लगायतले शुभकामना मन्तब्य दिएका थिए । संघमा आवद्ध ५१ जना विद्यार्थी सहभागि रहेको कार्यक्रममा केन्द्रीय अध्यक्ष अर्जुन जम्नेली राई र सचिव अवि राईले प्रशिक्षणा दिएका थिए ।

किरात स्वायत्त राज्य प्राप्तिको प्रयास र संघर्षहरु

अर्जुन जम्नेली राई ‘सुनकोशी मेची जोडिन्छ, केन्द्रीय सत्ता तोडिन्छ’ समान्तहरुको नाइके मानिएको राजतन्त्रको अन्त्यपछि पूर्वी नेपालमा एकात्मक राज्य तोडेर किरात स्वायत्त राज्य प्राप्ति गर्ने उदेश्यको साथ यो नारा निरन्तर घन्किरहेको छ । पूर्वी पहाडि जिल्लाहरुमा मुख्य बसोबास रहेको किरात राई समुदायको सर्वोच्च समाजिक संस्था किरात राई यायोक्खा, यायोक्खा सम्बद्ध भातृ र मातृ भाषिक संस्थाहरुको सभा, सम्मेलन, बार्षिक उत्सव होस वा अन्तरक्रिया जुनसुकै कार्यक्रममा सुनकोशी मेची जोडेर बृहत किरात राज्य प्राप्तिको कुरा उठ्ने गरेको छ । २०७१ फागुन २ र ३ गते किरात राई विद्यार्थी संघको केन्द्रीय परिषद भेला उदयपुरको सदरमुकाम गाईघाटमा समापन भयो । किरात राई यायोक्खा केन्द्रीय उपाध्यक्ष तिलक राई, सभासद रामकुमार राई सहितका नेताहरु सहभागिता रहेको ¥यालीमा पनि किरात स्वायत्त राज्य जिन्दावाद, पहिचान बिरोधी होसियार लगायतका नारा चर्कियो । पहिलो संविधानसभाको राज्य पुनःसंरचान समितिले प्रस्ताव गरेको पहिचानको पा“च र सामथ्र्यको चार आधारलाई सत्तापक्षीय पार्टीहरुले स्वीकार नगरेपछि एमाओवादी नेतृत्वको १९ दलीय मोर्चा संविधानसभा छाडेर (अनुपस्थित भएर) सडक आन्दोलनमा लागेपछि संविधानसभा कसरी अघि बढ्ने हो अन्योलता छाएको छ । नया“ संविधान मार्फत प्रस्तावित क्षेत्रका जनताको आत्मनिर्णय सहितको किरात स्वायत्त राज्यको प्रस्ताव गर्दै राजधानी काठमाडौंदेखि पूर्वी पहाडि जिल्लाका सडक तातिन्दै गएको छ । किरात शब्दको उत्पतिको बारेमा कुरा गर्दा कैलाश, पबित्र हिमाल तथा उच्च पहाडमा बसोबास गर्ने काईलाती, कैलाशी, कैरातीहुदै किरात भएको भन्ने दुर्गाहा“ङ याक्खा राईद्वारा लिखित पुस्तक ‘किरात हिजो र आज’मा उल्लेख छ । त्यही पबित्र कैशाल पर्वतमा जन्मेहुर्केका मानव समुदायनै किराती भएको उल्लेख छ । किरातीहरुले औषधीको रुपमा प्रयोग गर्ने तीतो झार (चिराइतो)लाई किरात तिक्त भनिन्थ्यो । किरातीले प्रयोग गर्ने किरात तिक्तहुदै किराती भएको भन्ने पनि छ । किराती शब्दको प्रयोग हिन्दू धर्मग्रन्थहरु ऋगवेद, यजुरवेद, अथर्ववेददेखि भागवतसम्म पनि कुनै न कुनै रुपमा प्रयोग भएको पाइन्छ । किराती शब्दको बारेमा प्रपन्न चार्य (कालु राई) लगायतका बिभिन्न विद्वानहरुले आ–आºनै तर्क वितर्क प्रस्तुत गरिएपनि कैलाश पर्बतबासी प्रचीन जाति किरावालाई नै किराती भनिन्दै आएको हो भन्ने निस्कर्षमा पुग्न सकिन्छ । अंग्रेजी विद्वानहरुले नेपालमा बसोबास गर्ने १६ जातिलाई किराती भनेर उल्लेख गरेपनि अहिले राई, लिम्बू, याक्खा र सुनुवारले मात्र संस्थागत हिसावले आफूलाई किराती भएको स्वीकार्छ । यद्यपि किराती सभ्यतालाई आफ्नो गौरव मान्ने र आफूलाई किरातीका रूपमा चिनाउन चाहने सम्पूर्ण किरातीहरु हुन् । अझ नेपालमा बासोबास गर्ने नेपाली भए झै किरात राज्यमा बसोबास गर्ने सम्पूर्ण किराती हुन भन्ने ब्याख्या पनि गर्न सकिन्छ । वर्तमान नेपालको राजधानी यालाखोम (उपत्यका)मा गोपाल, महिसपालपछि किरातीहरुको उदय भयो । किरात राजा यलम्बरदेखि जितेदस्तिहुदै योक्ने हा“ङसम्म ३३ पुस्ता गरी आठ सय देखि हजार बर्ष(कतै १,७३४ बर्ष उल्लेख)सम्म शासन सत्ता संचालन गरेको इतिहा“समा उल्लेख छ । ईशाको तेस्रो सताब्दितिर लिच्छबिहरुबाट किरात कालिन राज्य सत्ता बिस्थापित भयो । यालाखोममा सत्ताबाट विस्थापित भएका किरातीहरु पूर्व लागेर पुनः स्वातन्त्र किरात राज्यहरु स्थापित गरी शासनसत्ता संचालन गरे । जस मध्ये वल्लो, माझ र पल्लोकिरात राज्यका नामले चिनिन्थ्यो । यालाखोम (उपत्यका)का अन्तिम किराती राजा योक्ने हाङका दुई शन्तान खाम्सोसोहाङ र लेलिमहाङ रहेका थिए । खाम्सोसो हाङको प्रभाब क्षेत्र वल्लो तथा माझ किरातलाई खम्बुवान र लेलिम हाङले शासन गरेको क्षेत्रलाई लिम्बुवान पनि भनियो । नेपाल एकीकरणको नाममा पृथ्वी नारायण शाहाको महाराजा बन्ने निजी ईच्छाको कारण वि.स. १८२५ जेठ ६ गते स्वतन्त्र किरात राज्यलाई गोरखामा मिलाउने कदम सुरुभयो । शाही फौजले माझ किरात हतुवा र पल्लो किरात बिजयपुर लगायतका छुट्टाछुट्टै स्वतन्त्र राज्यहरुलाई १८२५ देखि १८३२ साउन २२ मा आइपुग्दा कतै भौतिक आक्रमण त कतै कुटनीतिक चाल प्रयोग गरेर (तत्कालिन गोरखा) नेपालमा मिलायो । अधुनिक किरात स्वायत्त राज्य प्राप्तिको संघर्षको कुरा गर्दा २०५८ को आसपास पुग्नुपर्ने हुन्छ । गोपल किराती (खम्बू)ले ‘बा“चे जीवनको लागि, मरे चिहानको लागि’ भन्ने उद्घोषको साथ २०५४ मा खम्बुवान राष्ट्रिय मोर्चा गठन गरेर सशस्त्र संघर्ष थालेका थिए । आन्दोलान टिकाउन २०५८ असोज २७–२९ मा संखुवासभाको आ“खीभूइमा भएको किराती भेलाले किराती राष्ट्रिय मुक्ती मोर्चाको गठन भयो । किरात वर्कस पार्टी समेत बनाएर पूर्वी पहाडी क्षेत्रमा सशस्त्र संघर्ष सुरु गरेका किराती जनयुद्ध कालमै माओवादीसंग एकीकारण गरेर हाल स्थायी समिति सदस्य रहेका छन् । सशस्त्र संघर्षकै बेला माओवादी योजनामा गोपाल किरातीको नेतृत्वमा २०६० माघ १९ गते किरात स्वायत्त राज्य जनसरकारको घोषणा भएको थियो । किरात स्वायत्त राज्य स्थापनाको सुन्दर सपना बोकेर माओवादी युद्धमा होमिएका किराती राष्ट्रिय मुक्ति मोर्चाका केन्द्रीय सदस्यहरु राजेन राई(मण्डेला), कुलराज जिमी, अर्जुन राई, प्रेम कन्दङ्वा, जसोदा कन्दङ्वा, चेतकुमारी राई लगायतले बलिदान दिए । किरात राई समुदायको साझा संस्था किरात राई यायोक्खाको २०६३ पुस ८–१० सम्म झापा दमकमा भएको छैठौ राष्ट्रिय सम्मेलनले किरात स्वायत्त राज्यको मुद्धा उठाउने निर्णय ग¥यो । यायोक्खा तत्कालिन केन्द्रीय सदस्य सुनिल राईले आºनो प्रतिवेदन मार्फत किरात स्वायत्त राज्यको प्रस्ताव पेश गरेपछि सर्वसहमत रुपमा पारित भएको थियो । छैठौ राष्ट्रिय सम्मेलनबाट सर्वसहमत किरात स्वायत्त राज्य प्रस्ताव पारित भएपछि यायोक्खाले प्रस्तावित किरात राज्यलाई संबृद्धिकरणको प्रयास गरेको छ । यायोक्खाले बृहत किरात राज्य भित्र लिम्बुवान, खम्बुवान, कोइ“च, शेर्पा, याक्खा, रोङ, उदयपुरगडी, गाम्नाङ स्वायत्त क्षेत्र, स्वायत्त जिल्ला र इलाकाहरुको पनि प्रस्ताव गरेको छ । पूर्वी नेपालको रामेछाप, दोलखा, सिन्धुलीको किराती बस्तिहरु, सोलुखुम्बु, ओखलढुङ्गा, खोटाङ, उदयपुर, भोजपुर, संखुवासभा, धनकुटा, सुनसरी, मोरङ, तेह्रथुम, ताप्लेजुङ, पा“चथर, इलाम, झापा जिल्लाहरु मिलाएर बृहत किरात स्वायत्त रँज्य हुनुपर्ने प्रस्ताव सहितको राज्यको नक्सा समेत बनाएर प्रचारप्रशार गरिरहेको छ । गहिरिएर अध्ययन गर्ने हो भने यायोक्खाले प्रस्ताव गरेकै किरात राज्य सबैभन्दा ब्यबहारिक र बैज्ञानिक छ । सम्मेलनबाट पारित निर्णय कार्यान्वयन गराउन यायोक्खाले दोस्रो संविधानसभा चलिरहेकै बेला बाहालवाला तत्कालिन सांस्कृतिमन्त्री गोपाल किरातीको संयोजकत्वमा किरात संघर्ष समिति गठन भयो । सभासद उपस्थितिको हिसावले दोस्रो संविधानसभा पहिचान प्रतिकुल देखिएपछि यायोक्खाले २०७१ मंसिर ११ गते केन्द्रीय कार्यालय कोटेश्वर स्थित सुम्निमा हलमा बृहत भेला गरी पूर्वमन्त्री अशोककुमार राईको संयोजकत्वमा किरात राज्य वार्ता समिति, पूर्वमन्त्री गोपाल किरातीको संयोजकत्वमा किरात राज्य संघर्ष समिति र डा. नोवलकिशोर राईको संयोजकत्वमा सल्लाहार समिति गठन ग¥यो । किरात राज्य संघर्ष समितिको नीति तथा कार्यक्रमलाई सफल पार्न मंसिर २७ गते शुरेसकुमार राईको संयोजकत्वमा किरात फोर्सको समेत गठन भएको छ । किराती नेतृत्वको संघर्ष समितिले संविधानसभाबाट राज्य प्राप्ति नभए सडकबाटै संविधान र किरात सरकार गठन गर्ने जनाउदै आएको छ । पहिलो संविधानसभा भित्र संघीयताको मुद्धा पेचिलो बन्दै जा“दा यायोक्खाले २०६९ बैशाख ९ गते सुनसरीको इटहरीमा हजारौ, हजारको उपस्थितिमा किरात राज्यको लागि दबाब दिने उदेश्यले ऐतिहा“सिक जनप्रदर्शन गरेको थियो । यायोक्खाको पहलमा गठन भएको किरात राज्य संघर्ष समितिले पद्य्रमरत्न तुलाधर नेतृत्वको आदिवासी जनजाति राष्ट्रिय आन्दोलन नेपालद्वारा घोषित आन्दोलनको कार्यक्रमहरुमा सहभागि हुने निर्णय गरेको छ । मोर्चाको कार्यक्रममा सहभागीहुने क्रममा पुष २९ गते काठमाडौं कोटेश्वरबाट किरात फोर्स केन्द्रीय सचिवालय सदस्य सञ्जय राई, राकेश किराती लगायतका १० जनाको टोलीलाई प्रहरीले गिरºतार गरेका थिए । आन्दोलनमा प्रहरी हस्तक्षेपको प्रतिरोध गर्दा प्रहरीले फोर्स सदस्य इन्द्रहाङ राईलाई प्रहरीले कुटपिट गरी घाइने बनाए । माघ २ गते शान्तिबाटिकामा तुलाधर नेतृत्वको मोर्चाद्वारा आयोजित सभामा भएको प्रहरी हस्तक्षेप बिरुद्ध प्रतिरोध गर्दा किरात फोर्सका कार्यकर्ता भीम राई प्रहरीको कुटाइबाट घाइते भएका थिए । हड्तालको क्रममा माघ ६ गते झापाको चन्द्रगडीमा किरात फोर्स सम्बद्ध नगेन्द्र राईलाई प्रहरीले लाठि चार्च गरी घाइने बनायो । दोस्रो संविधानसभाले संविधान जारीगर्ने भनिएको २०७१ माघ ८ को आसपासमा किरात स्वायत्त राज्य प्रस्ताव गर्दै आएका संगठनहरु किरात राई यायोक्खा, किरात राज्य संघर्ष समिति, किरात फोर्स, किरात राई विद्यार्थी संघ लगायतका संगठनहरु काठमाडौंमा हुदै आएको पद्य्रमरत्न तुलाधर नेतृत्वाको आन्दोलन, एमाओवादी नेतृत्वको ३० दलीय मोर्चा र नेकपा–माओवादीले आयोजना गरेको पहिचानको आन्दोलनमा झण्डा र ब्यानरहरु सहित सशक्त रुपमा सहभागिहुदै आएका छन् । किरात स्वायत्त राज्यकै लागि सशस्त्र संघर्षमा उत्रिएका किरात जनवादी वर्कस पार्टीका अध्यक्ष बिबस बिद्रोहीलाई सरकारले बेपत्ता बनाएको छ । उनको खोजिमा मानवअधिकारवादी संस्थाहरु पनि मौन छन् । सोही पार्टीका केन्द्रीय सहसचिव दिनेश राई (हाङ्छा) २०६७ जेठ २३ गते पक्राउ परेर हालसम्म जेलमै छन् । राजधानीमा २०७१ पुष २१ गते किरात राई यायोक्खाले किरात राई सभासदहरुसंगको भेला गरी जयन्ति राईको संयोजकत्वमा ‘किराती ककस’ बनायो । यद्यपी ककस निस्कृय देखिएको छ । यायोक्खा अध्यक्ष यशोदा राई, उपाध्यक्ष दुर्गा राईको नेतृत्वमा खम्बुवान राष्ट्रिय मोर्चाका अध्यक्ष तथा सभासद रामकुमार राई, किरात याक्थुङ चुम्लुङका अध्यक्ष उत्तमसिंह थाङ्देन लगायतका सरोकारवाला नेताहरुसंग भेटेर किरात स्वायत्त राज्य प्राप्तिको पहल निरन्तर गरिरहेका छन् । संस्थागत हिसावले किरात राई यायोक्खा सम्बद्ध भातृ तथा भाषिक संस्थाहरु, पार्टीगत हिसावले एमाओवादी, नेकपा–माओवादी, संघीय समाजवादी पार्टीले सशक्त रुपमा किरात स्वायत्त राज्यको प्रस्ताव गर्दै आएका छन् । उपेन्द्र यादव नेतृत्वको मधेशी जनअधिकार फोरमले समेत बाबुराम भट्टराई नेतृत्वको संवैधानिक राजनीतिक संवाद तथा सहमति समितिमा पेस गरेको प्रतिवेदनमा किरात स्वायत्त राज्य हुनुपर्ने उल्लेख गरेका छन् । यायोक्खा सम्बद्ध किरात राई विद्यार्थी संघ, किरात राई लेखक संघ, किरात राई पत्रकार संघ लगायतका आठ वटा भातृ संगठनहरु र दुई दर्जन बढी भाषिक संस्थाहरुले समेत किरात स्वायत्त राज्य प्राप्तिको लागि संघर्षमा छन् । नेपालको पहिलो संविधानसभा राज्यको पुनरसंचना तथा राज्यशक्तिको बा“डफा“ड समितिले प्रस्ताव गरेको १४, राज्य पुनसंरचना आयोगको दुई तिहाईले प्रस्ताव गरेको ११ राज्यको प्रस्तावमा किरात स्वायत्त राज्य उल्लेख छ । नेपालको सन्दर्भमा यी दुईवटा कागजादहरु किरात स्वायत्त राज्य प्राप्तिको बलियो आधार बनेको छ । संवैधानिक राजनीतिक संवाद तथा सहमति समितिका सभापति डा.बाबुराम भट्टराई आफैले प्रस्ताव गरेको ९ राज्यको प्रस्तावमा ‘किरात–कोशी प्रदेश’ र ८ वटाको प्रस्तावमा ‘किरात लिम्बुवान कोशी प्रदेश’ प्रस्ताव गरेका थिए । किरातीहरुको निरन्तर संघर्ष, राज्यको आधिकारिक डकुमेन्टहरुमा किरात राज्य उल्लेख भएको तथा बिभिन्न संगठनहरुको निरन्तर आन्दोलनको कारण पहिचान सहितको किरात स्वायत्त राज्य निश्चित छ । किरात राज्यको कुरा गरिरहन्दा पूर्वमा लिम्बुवान राज्यको आन्दोलन घनिभूत रुपमा उठिरहेको बिर्सनु हुदैन । यद्यपि दोस्रो संविधानसभा भित्र र सिंङ्गो राजनीतिक परिस्थिति पहिचान प्रतिकुल बन्न खोजिरहेको बेला किरात र लिम्बुवान आन्दोलनलाई जोड्ने विचार खोजि गरिनु पर्दछ । पहिचान बिरोधी तत्वहरुले किरात र लिम्बुवान मिल्दैनन् भन्ने मान्यता जवरजस्ति स्थापित गर्न खोजिरहेका छन् । आफूआफूमा भिडाउने रणनीतिमा राज्य लागिरहेको देखिन्छ । किरात र लिम्बुवान राज्य प्राप्तिको लागि योद्धाहरुले बलिदानी दिदै आएका छन् । केही जेल जीवन बिताइरहेका छन, त धेरैले किरात र लिम्बुवानको नाममा पसिना बगाइरहेका छन् । प्रस्तावित राज्यहरुको शीमानाको बारेमा समान्य बिबाद भएपनि किरात र लिम्बुवान नामको सन्दर्भमा एकले अर्कोलाई निषेध गरेको देखिन्दैन । अभियानकर्मी कसैको दिमागमा यदी निषेधको चक्कर चलिरहेको भए त्यो बिबेक र बुद्धिहिनताको संकेत हुनेछ । पहिचान सहितको आन्दोलन पेचिलो बन्दै जा“दा किरात, लिम्बुवानवादी राजनीतिक तथा सामाजिक संस्थाहरु संयुक्त मोर्चा बनाएर आन्दोलनमा जुट्नु पर्दछ । हामीले चाहेको किरात वा लिम्बुवान राज्य साम्प्रदायिक जातीय संर्किण सोचबाट ग्रस्त छैन भने अधिकार प्राप्ति, समानुपातिक, समावेशी सिद्धान्त र सहअतित्व कायममा हाम्रो जोड हो भने सुनसरीको धरानलाई किरात र लिम्बुवान राज्यको संयुक्त राजधानी बनाउनसम्म हामी सहमतहुनु पर्दछ । दुईवटै भूमिको नाम एउटा बानाउनु पर्ने परिस्थिति आइहाले दुवैथरी अभियान्ताहरुले किरातलाई मानेर जादा खास फरक नपर्ला । यसो भन्नुको अर्थ लिम्बुवानलाई अस्वीकार गरेको कदापि हुनेछैन् ।

किरात स्वायत्त राज्य नभए बिद्रोह निश्चित

नेपाली जनताको एकतालाई भाड्न खोज्नेहरुलेनै जातीय पहिचानको आधारमा संघीय राज्य पुःन संरचना गर्दा देश बिखण्डनहुन्छ भन्ने गरेको उल्लेख गर्दै किरात स्वायत्त राज्य नभए बिद्रोह सुुनिश्चित भएको किराती नेताहरुले बताका छन् । किरात राई यायोक्खाको केन्द्रीय समितिले शनिबार सुनसरीको इटहरीमा आयोजित बृहत आमसभामा बोल्दै किराती नेताहरुले सो कुरा बताएका हुन् । किरात स्वायत्त राज्य सुुनिश्चित गर्न दबाब दिने उदेश्यले आयोजित आमसभामा एमाले केन्द्रीय उपाध्यक्ष अशोककुमार राईले नेपालका आदिबासी जनजातिहरुले सदियौ देखिको जातीय उत्पीडनको अन्त्यको माग गरिरहेको बताए । जातीय पहिचान सहितको किरात राज्यको प्रस्ताव गर्दा देश टुुक्रिन्छन भन्ने नेताहरुको शोच राणा र शाहा कालिन सोचाइ भएको उल्लेख गर्दै जनताको अग्रगामी चाहनालाई बुुझेर पहिचान सहितको राज्य बनाउने नेताहरुलाई सुुझाब दिए । जनताको चाहना नबुुझे नेताहरु आफै सक्किने समेत राईले बताए । एमाले नेता राईले आत्मा विश्वास र अठोटका साथ किरात स्वायत्त राज्यको लागि अघि बढ्न निर्देशन दिदै किरातीहरु एकताबद्ध भएर अघि बढे पार्टीका नेताहरुले अध्यारो कोठामा बसेर गर्ने षड्यान्त्रलेसमेत केही नहुने बताए । किराती आदिबासी जनजातिहरु आºनो पहिचान र अधिकार खोज्दा अरुको अधिकारको समेत सम्माण गर्ने भएकोले अरुलाई उत्पीडनमा पार्न पहिचान सहितको संघीयता नखोजिएको नेता राईले बताए । नेता राईले इटहरी आमसभा सुुरुवात मात्र भएको उल्लेख गर्दै आबश्यक परे सिंहदरबार घेर्नुपर्ने बताए । संस्कृतिमन्त्री गोपाल किरातीले पहिचान सहितको किरात स्वायत्त राज्य नभए सडकबाटै किरात राज्य घोषणाहुने चेतावनी दिए । मन्त्री किरातीले पहिचान सहितको राज्य नभए आदिबासी जनजातिले संघीय बिरोधी हर्कत गर्नेहरुलाई खरानी हुने बताए । इटहरीको ऐतिहासिक भेलाले किरातीहरुको अन्ययपुर्ण इतिहा“सलाई बिर्सेर जितको नया“ इतिहा“सको सुुरुवात भएको मन्त्री किरातीले बताए । कार्यक्रमका बिशेष अतिथि आदिबासी जनजाति सभासदहरुको समुुह (ककस)को संयोजक पृथ्वीसुुब्बा गुुरुङले राज्य पुुःन संरचना आदिबासीहरुको माग भएको उल्लेख गर्दै पूर्वी नेपाल किरातीहरुको पहिचान, सभ्यता, सस्कृति र भुुगोल भएको उल्लेख गर्दै किरात स्वायत्त राज्य आएरै छाड्ने बताए । गुुरुङले जातीय नभनीकन सदियौ बर्षदेखि नेपालमा एउटै जातीले आदिबासी जनजातिहरुमाथि शासन गरिरहेको उल्लेख गर्दै एकात्मक राज्यको जरा उखेलेरै छाड्ने बताए । गुुरुङले आदिबासीहरु नेपालमा मिश्रित साशकिय रुवप (राष्ट्रपति एउटा जातीको भए, प्रधानमन्त्री अर्को जातिको)को पक्षमा रहेको बताए । पूर्ण समानुुपालिक निर्वाचन प्रणाली र सर्बोच्च अदालनमा समेत आदिबासीको इजलाश रहनुुपर्ने संघीय समानुपालिक न्याय प्रणालीहुुनुुपर्ने बताए । कार्यक्रममा नेपाली काग्रेसको केन्द्रीय सदस्य तथा अधिबक्ता आनन्दशन्तोषी राईले नेपालमा रहेका ठूला नेताहरु अध्यारोतिर नभएर पहिचान सहितको संघीयताको लागि तयार भएर अघि बढेमात्र देश र जनताको भविश्य उज्यालोहुने बताए । कार्यक्रममा युवा सभासद सुुदन किरातीले किरात स्वायत्त राज्य बिनको संविधानमा दशै औला काटेर लगेपनि हस्ताक्षर नगर्ने प्रतिबद्धता दोहो¥उदै ग्रेट ब्रिटेनका लागि लडेका किरातीहरु एक पटक आºनै लागि लड्न तयारहुन आग्रह गरे । सभासद राईले किरातीहरु सुतेको बाघ ब्युुझिएको उल्लेख गर्दै बाघमाथि पश्ने दुुस्साहस नगर्न पार्टीका नेताहरुलाई चेतावनी दिए । कार्यक्रममा सभासदहरु डाक्टर इन्द्रजित राई, पदम राई, रामकुमार राई, प्रमिला राई, राजकुमार राई, किरणकुमार राई, मणी खम्बू लगायतका सभासदहरुले किरात स्वायत्त राज्य नभए संसदमै बलिदानसम्म दिन तयार रहेको बताए । कार्यक्रममा यायोक्खा केन्द्रीय अध्यक्ष चतुरभक्त राई र संघर्ष समितिको सचिवालय सदस्य भीम राई लगायतले बोलेका थिए । कार्यक्रम मुुल ब्याबस्थापक समितिको संयोजक तिलक राईको सभापतित्वमा भएको कार्यक्रम यायोक्खा महासचिव चन्द्रबिक्रम राईले सञ्चालन गरेका थिए । कार्यक्रममा कलाकारहरु शम्भू राई, पार्बती राई, राई नवीन, भीषण मुुकारुम लगायतले किरातवादी गीतहरु गाएर कार्यक्रमलाई मनोरञ्जन दिएका थिए । कार्यक्रमसुुरुहुनुु अघि सुनकोशी मेची जोडिन्छ– केन्द्रीय सत्ता तोडिन्छ, एक जातीय अहङ्कारवाद मुुर्दावाद, किरात स्वायत्त राज्य जिन्दावाद लगायतका नाराहरु सहित इटहरी नगर परिक्रमा गरेका थिए । कार्यक्रममा सुनसरी, मोरङ, झापा, इलाम, धनकुटा, उदयपुर, भोजपुर, संखुवासभा, खोटाङ लगायतका जिल्लाहरुबाट ५० सौ हजार किरातीहरु उपस्थित रहेका थिए । यायोक्खाले इटहरीपछि काठमाडौमा बैशाख १६ गते प्रदर्शन गरेपछि पनि किरात स्वायत्त राज्य नभए आफै राज्य घोषणा गरी सञ्चालसुुरु गर्ने चेतावनी दिदै आएको छ । इटहरी भेला राजनीतिक अधिकार प्राप्तिको उदेश्य लिएर किरातीहरुको लागि ऐतिहा“सिक जमघट भएको बिश्लेसकहरुको भनाइ रहेको छ ।

संघीयतको बिषयमा नेताहरुको छाती खुुम्चिन्दै छ ः राई

मोरङ । नेकपा एमालेको केन्द्रीय उपाध्यक्ष अशोककुमार राईले पहिचानको आधारमा संघीय राज्य निर्माण गर्ने बिषयमा नेताहरुको छा“ती खुुम्चिन्दै गएकोले सम्पूर्ण आदिबासी जनजाति एकजुट भएर संघर्षमा उत्रिनुुपर्ने बताउनुु भएको छ ।किरात राई यायोक्खा केन्द्रीय समितिले बिहिबार सुनसरीको धरान आयोजित अन्तरक्रिया कार्यक्रममा बोल्दै राईले सो कुरा बताउनुुभयाएको हो । किरात राई यायोक्खाले किरात स्वायत्त राज्य स्थापना गर्ने उदेश्यले गठित बिभिन्न राजनैतिक दल तथा जातीय संगठनहरुसंग बार्ताको लागि गठित समितिको संयोजक समेत रहेको राईले भन्नुुभयो ‘हामीले नेताहरुलाई राष्ट्रको नेता मान्दै आएका थियौ, तर नेताहरु चौडा छा“ती बनाउनुु पर्नेमा खुुम्चिएर एउटा जातीको मात्र नेता बन्न खोजिरहेको छ ।’राईले एमाले र नेपाली काग्रेस पार्टीभित्र आदिबासी जनजाति तथा गैर जनजातिवीच संघीयताको आधारको बिषयमा चर्को बहस भइरहेको उल्लेख गर्दै शीर्ष नेताहरु जातीय पहिचानको आधारमा संघीय राज्य स्थापित गर्न तयार नभएको बताउनुुभयो ।संघीयताको बिषयलाई लिएर शीर्ष नेताहरु एउटा जातीको मात्र नेता बन्न खोजिरहेको उल्लेख गर्दै नेता राईले भन्नुुभयो ‘‘कसैले अधिकार र पार्टी कुुन रोज्ने भनेर बिकल्प दिए अधिकार रोज्छुु ।’ ‘मलाई कसैले जातीवादी भने गर्ब लाग्छ, किनकी जात कहिले परिबर्तन गर्न सकिन्दैन, पार्टी र बिचार परिस्थिति अनुसार परिबर्तन गर्न सकेने कुरा हो ।’’ उहा“ले मधेशवादी दलहरुसंग छलफल सुुरु भएको उल्लेख गर्दै लिम्बूवान, खम्बूवानवादी र जातीय संगठनहरुसंग बार्ता गरेर किरात राज्यको पक्षमा सहमत गराउन प्रयास गर्ने बताउनुुभयो । जातीय, क्षेत्रीय, लिङ्गिय र बर्गीय समस्या समाधान गर्न आदिबासीहरु एकजुट भएर अघि बढेमात्र अधिकार स्थापित गर्न सम्भबहुने बताउदै छिमेकी मुुलुुकहरुसंगको कुटनितिक सम्बन्धमा समेत भर पर्ने बताउनुुभयो । नेता राईले जेठ १४ गते किरात स्वायत्त राज्य सहितको संबिधान निर्माण नभए कागजको खोस्टोमात्र आए शान्ति र बिबेक पूर्ण ढंगले शसक्त आन्दोनलमा लाग्न उपस्थित किराती कार्यकर्ताहरुलाई निर्देशन दिनुुभयो । पा“चथर, इलाम, झापा, मोरङ, सुनसरी, धनकुटा, उदयपुर, लगायतका पूर्वी नेपालका किराती नेता कार्याकर्ताहरु उपस्थित कार्यक्रममा एकिकृत माओवादी सम्बद्ध किराती राष्ट्रिय मुक्ती मोर्चाको केन्द्रीय सल्लाहाकार रामकुमार राई, नेपाली काग्रेसका केन्द्रीय सदस्य आनन्द सन्तोषी राई लगायतले बोल्नुुभएको थियो । किरात राई यायोक्खाको पहलमा एकिकृत माओवादीको केन्द्रीय सदस्य तथा संस्कृति मन्त्री गोपाल किरातीको संयोजकत्वमा किरात राज्य स्थापित गर्न संघर्ष समिति गठन भएको छ । किरात स्वायत्त राज्य स्थापित गर्न यायोक्खाको आयोजनामा बैशाख ९ गते सुनसरीको इटहरी, १६ गते काठमाडौंमा बृहत जनप्रदर्शन गर्ने कार्यक्रम रहेको छ । कार्यक्रममा दलहरुमा रहेका किराती नेताहरुको सम्बोधन र १८ जना किराती सभासदहरुले किरात स्वायत्त राज्यको बारेमा प्रतिबद्धता जनाउने कार्यक्रम रहेको छ । राजधानी र पूर्वको इटहरीमा जनप्रदर्शनपछि पनि किरात स्वायक्त राज्य उल्लेख नभए जेठ १५ गते किरात स्वयत्त गणराज्य घोषणा गर्ने यायोक्खा केन्द्रीय अध्यक्ष चतुरभक्त राईले बताउनुुभयो ।

विनोद छानिए ुटप-६ुमा विनोदलाई भोट

मोरङ पथरीलाई संगीतिक कर्म थलो बनाउदै आएको विनोद राई गायनमा नयाँ प्रतिभाको खोजी गर्ने उदेश्यले रिदम नेपालद्वारा आयोजित ुसुर स्व्ाार र संगीत श्री रिद्धीसिद्धी सिङ्गिङ आइकोन नेपालु को ुटप-६ुमा फग्न सफल भएका छन् ।
देशभरका १२ हजार प्रतिष्प्रदिलाई उछिन्दै विनोद ुटप-६ुमा फग्न सफल भएकाहुन् । रिअलिटी शो नेपाल टेलिभिजनबाट प्रत्येक शनिबार साढे ९ बजे प्रशारणहुदै आएको छ । अडिसन पिआनो जज र आइडल सिङ्गर सहित बिभिन्न चरण पार गर्दै ुटप-६ुमा फगेका हुन् । प्रतियोगिताको टप-१० चरणदेखि मोवाइल एस।एम।एस।भोटिङ्गलाई समेत आधार मान्ने भएकोले दर्शकको भोटपाए सिङ्गिङ आइकोन बन्नेमा आफू विस्वास्थ रहेको राईले बताउदै आएका छन् ।
मंगलबार अपरान्ह काठमाडौमा भएको प्रतिष्प्रदामा २० बर्षिय युवा प्रतिभा विनोदले दीपक लिम्बूको ुमैले त्यही भएर मन पराको… बोलको गीत गाएर निर्णायक र उपस्थिात दर्शकको मन जितेका थिए । यस अघिको प्रदर्शनमा नारायन गोपालको ुसाउनको झरी… बोलको गीत गरेर टप-७ मा आएका थिए । कार्यक्रमको टिका भण्डारी र मनोज राजले नियमित निर्णयकको भुमिका खेलिरहेका छन् । विनोदसँगै मोरङको उर्लाबारीको निशान भट्टराई झापाका अनिश श्रेष्ठ कमल रसाइली काठमाडौंको प्रज्ञा श्री बिश्वकर्मा सुर्खेतकी सुम्निमा िसंह पनि टप ६ मा पुगेका छन् । पछिल्लो प्रतिष्प्रदामा काठमाडौँका राजु तामाङ बाहिरीएका छन् ।

इलामको लुम्दे-३ मा जन्मिएर पथरीलाई सांगीतिक विकासको थलो बनाउदै आएका राई पथरीको पूर्वााचल संगीतालयका डिप्लोमा लेवलको संगीत विद्यार्थी हुन् । काठमाडौमा गायन प्रतियोगितामा भिडिरहेका राईलाई पूर्वााचल संगीतालयको साचालक संगीतकार अबोध पन्धाकले गीत छानौटदेखि लिएर प्रचारप्रशार लगायतका हरकुरामा सहयोग गरिरहेका छन् ।
प्रतियोगिताको ुटप-१०ुमा फगेपछि पूर्वको सुनसरीको धरान इटहरी मोरङको विराटनगर बेलबारी पथरी उर्लाबारी झापाको दमक विर्तामोट इलामको फिक्कल इलामा बजार पाँचथरको राँके लगायतका स्थानमा मोवाइल कन्सर्ट लिएर ुपूर्वााचल भिजिटु गरेका विनोद राईले हप्तामा १९ हजारभन्दा बढी एस।एम।एस।भोट पाइरहेका छन् ।
गीतसंगीतमा कडा मिहिनेत गरिरहेका राईले फोन मार्फत भने ुतपाईको भोट पाए म आइकोन बन्ने निश्चित छु ।ु ुतपाईको भोटले एउटा प्रतिभा फूल्ने अवसर पाउनेछ ल्पिज भोट गरिदिनुहोला ।ु विनोदलाई भोट गर्न चाहने संगीत प्रेमी दर्शकहरुले जुनसुकै मोवाइल नम्बरबाट म्यासेज बक्समा गई कष्कउबअभश्रदष्लयम टायप गरी ३२६४ मा एसएमएस गरिए विनोदले भोट पाउनेछ । आउने बिहिबारहुने टप-५ को प्रतिष्प्रदाको लागि भोटिङ्ग खुल्ला रहेको छ ।
कार्यक्रम हेरेर देशभरबाट भोट आइरहेपनि विनोदले पूर्वको धरान धनकुटा इटहरी विराटनगर बेलबारी पथरी दमक विर्तामोड इलाम पाँचथर र उदयपुरको गाइघटबाट विशेष भोट पाउने आसा गरेको बताए ।
विनोदलाई ुटप-१ु बनाउन पूर्वााचल संगीतालयको झापा इलाम पाँचथर लगायतका स्थानमा रहेका आधा दर्शन शाखाहरु प्रचारप्रशारमा जुटिरहेको संगीतालयका प्रमुख अबोध पन्धाकले बताए ।
मोरङ पथरीको पाचायत उच्च माविबाट १२ कक्षा पास गरेर झापा दमकको दमक टेक्निकल एजुकेशन फाउण्डेसनमा कम्प्युटर सव ओवरसेयर गरिरहेका बिनोद राईलाई जिताउन यी शैक्षिक सस्थामा अध्ययनरत विद्यार्थीहरु समेत भोटिङ्ग प्रचार गरिरहेका छन् । नव गायक विनोद राई यो प्रतियोगितामा मात्र होइन पूर्वााचलमा हुने गरेको बिभिन्न सांगीतिक कार्यक्रमहरुमा समेत दर्शकको राम्रो तालि पाउने गरेका थिए । प्रतियोगितको क्रममा विगत तीन महिनादेखि काठमाडौमा रहेका राईले भ्यालीमाहुने सांगीतिक कार्यक्रममा समेत राम्रो दर्शक ततादै आएका छन् ।
मोरङ पथरीको पाचायत उच्च माविबाट १२ कक्षा पास गरेर झापा दमकको दमक टेक्निकल एजुकेशन फाउण्डेसनमा कम्प्युटर सव ओवरसेयर गरिरहेका बिनोद राई यो प्रतियोगितामा मात्र होइन पूर्वााचलमा हुने गरेको बिभिन्न सांगीतिक कार्यक्रमहरुमा समेत दर्शकको राम्रो तालि पाउने गरेका छन् । विनोदसंगै झापाका अनिस श्रेष्ठ कमल रसाइली मोरङका निसान भट्टराई काठमाडौंको राजु तामाङ सुर्खेतकी सुम्निामा िसंह र काठमाडौको प्रज्ञा श्री विश्वकर्मा टप सेभेनमा फगेका छन् । टप टेनबाट टंक दुतराज विषाल न्यौपाने र सुष्मा विक प्रतियोगितादेखि बाहिरिएका छन् । रहरै रहरमा गीत गाउन थालेका बताउने बिनोदले प्रतियोगितामा गीत गाइ सकेर निस्केपछि दर्शकले दिएको हौसला र पूर्वााचल लगायतका देशभरका श्रोताको माया पाउने आशा राख्दै फेरी भन्छन ुमलाई भोट दिनुसु ।

कट्टी प्रहारबाट दुई घाइते

मोरङको शनिश्चरे-१ ऐयाबारीमा पुरानो रिसइविबाट सुरु भएको दुई युवा समुहवीच कट्टी प्रहारहुदा दुई जना गम्भीर घाइते भएका छन् । प्रहरीले कटुवा पेस्तोल सहित दईवटा बन्दुक सहित अबैध सामानहरु सहित एकजनालाई पक्राउ गरेको छ ।
कट्टी प्रहारबाट शनिश्चरेका २२ बर्षिय दलबहादुर राई र ३५ बर्षिय काजी राई गम्भीर घाइते भएका छन् । टाउको हात कमर लगायतका स्थानमा कट्टी प्रहार भएका दुवै घाइतेको झापा दमक स्थित आम्दा अस्पतालमा उपचार भइरहेको इलाका प्रहरी कार्यालय पथरीको प्रहरी निरीक्षक गणेश बास्तोलाले बताए । घाइते मध्ये एकजना भुटानी शरणार्थी शिविरको भएको बुझिएको छ ।
शनिश्चरे ऐयाबारीको त्रिवेनी चौकका भूफ प्रहरी जवान कृष्ण कार्कीको घरबाट एउटा कटुवा पेस्तोल एक थान लोड गरिएको भरुवा बन्दुक मृगको छाला एक थान भाला खुक्ररी लागू औषध लगायतका सामाग्री नियन्त्रणमा लिएको इलाका प्रहरी कार्यालय पथरीको प्रहरी नायव निरीक्षक अनुप निरौलाले बताए । झडपमा फगेका प्रहरीलाई अवरोध गर्न खोजेको आरोपमा सोही स्थानको कॄष्णक्रमारी लिम्बू सहितको दुई जनालाई समेत पक्राउ परेका छन् ।
घट्ना बिबरण अनुसार फरानो रिसइविको कारण मंगलबार साँझ शनिश्चरे-१ पशुपति बस्तीमा त्रिवेनी चौकका युवाहरुले प्रगतिटोलका श्याम परियारल्ााई कुटपिट गरेका थिए । त्रिवेनी टोलका ठूलो युवा समूहले लगातार कुटपिट गरेपछि पवित्रटोलका शन्तोष क्तम्सा लिम्बूले छुटाउने प्रयास गरेका थिए । मंगलबार कुटपिटमा परेका श्याम परियार पनि गम्भीर घाइते भएको स्थानीयबासीहरुले बताएका छन् ।
छुटाउने प्रयास गर्दा परियारलाई कुट्ने सुरज कार्की बाबुलि विक प्रकाश लिम्बू बिक्रम धिमाल लगायतले आफूलाई समेत कुटपिट गरेको शन्तोष लिम्बूले बताए ।
सोही विषयलाई लिएर बुधबार अपरान्ह ४ बजे हातमा तरवार कट्टी खुकुरी ढुङ्गा र लाठी लिएका २०-२५ जनाको त्रिवेनी चौकका समूहले नजिकै रहेको पवित्रटोलमा रहेको शन्तोष लिम्बूको घरमा आक्रमण गरेका थिए ।
हतियारधारी ठूलो समुहले आक्रमण गरेपछि शान्तोष लिम्बूको घरमा जम्मा भएर बसेका समूह प्रतिकार नगरी भागेर ज्यान बचाएका थिए । त्रिवेनीचौकका समूहले सन्तोष लिम्बूको घरमा बसेका युवाहरुलाई खेदाएर कट्टी प्रहार गरी दुईजनालाई मरनासन्न बनाएका हुन् ।
हतियारधारी युवाहरुको ठूलो समूह चौक चौकमा खेदाखेद गर्दा ऐयाबारी दिनभर आतंकित बनेका थिए । यसरी चौक चौकमा हतियारी युवाहरु झडपको स्थितिमा भएको प्रहरीलाई जानकारी आएपनि इलाका प्रहरी कार्यालय पथरीमा सवारी साधन गाडी नभएकोले तत्काल त्याहा फग्न नसकेको कारण त्रिवेनीचौकले पवित्रटोलका युवा समूहलाई कट्टी प्रहार गरेर भाग्न भ्याएका थिए ।
इलाका प्रहरी कार्यालय पथरीले इप्रका बेलबारी शसस्त्र प्रहरी बेश क्याम्प शनिश्चरे र सुरक्षा बेश क्याम्प पथरी र संयुक्त प्रहरी बेश क्याम्प शनिश्चरे शिविरका प्रहरीको टोली घट्ना भएको करिव १५ मिनेटपछि त्याहा फगेका थिए । कार्यालयमा सवारी साधन नभएपछि घट्नाको जानकारी पाउनसाथ इप्रका पथरीले छिमेकी प्रहरीको गाडी मगाएका थिए ।
बिभिन्न स्थानबाट प्रहरी मगाएर घट्ना स्थल फगेका इप्रका पथरीको प्रहरी निरीक्षक गणेश बास्तोला र प्रनानी अनुप निरौलाका सकि्रयतामा त्रिबेनीचौकको बिभिन्न घरहरुमा सर्च अनुसन्धान गरेका थिए ।
अनुसन्धानको क्रममा कृष्ण कार्कीको घरबाट अबैध सामान पक्राउ परेको हो । चोरी शिकारीमा प्रयोगहुने उक्त हतियारहरु बेलाबेलामा झगडा तथा लुटपाटमा समेत प्रयोगहुने गरेको स्थानीयबासीले बताएका छन् । करिव सय मिटरको दुरीमा रहेको त्रिवेनी र पवित्र टोलमा यरी घट्ना भएपछि गाउँफरै आतंकित बनेका छन् । स्थानीय राजनैतिक दलका प्रतिनिधि सामाजिक सस्था तथा प्रहरी प्रशासनले घट्नालाई समान्य नबनाए कुनैपनि बेला ठूलो घट्नाहुन सक्ने संभाबना भएको स्थानीयबासीको भनाइ रहेको छ ।

पत्रकार उजुर राईको घरमा आगलागी, सहयोगका लागि अपिल

नेपाल आदिवासी जनजाति पत्रकार संघ अनिजका सदस्य तथा एवीसी टेलिभिजनका
उदयपुर संवाददाता उजुर राईको खोटाङस्थित घरमा आगलागी भएको छ । आज बुधबार
बिहान ११ बजे भएको आगलागीबाट साढे पाँच लाख रुपैयाँ बराबरको धनमाल क्षति
भएको छ ।
खोटाङ दाम्राङ-८ स्थित घरमा आगलागी हुँदा क्यामेरा ल्यापटप लगायतका
सामानहरु जलेर नष्ट भएको पत्रकार राईले जानकारी गराउनुभएको छ । विद्युत
आपूर्तिमा आएको गडबडीका कारण आगलागी भएको प्रहरीले जनाएको छ । घरमा कोही
नभएका कारण मानवीय क्षति भने भएन ।
घरका खानेकुरा सबै जलेका छन् । भाडावर्तन लत्ताकपडा केही छैन । घर
भग्नावशेषमा परिणत भएको छ । अहिले पत्रकार राईलाई समस्या परेको छ ।
तपाईहरुको सानो सहयोग पनि पत्रकार राईका लागि अहिले महत्वपूर्ण हुनेछ ।
त्यसैले तपाईहरुले सक्दो सहयोग गरिदिनु हुनका लागि अनुरोध छ ।

विराटनगर आदिबासीमा राई निर्वाचित

नेपाल आदिबासी जनजाति महासंघ विराटनगर समन्वय समितिको मंगलबार भएको पहिलो अधिबेसनबाट मिलन राईको अध्यक्षतामा १४ सदस्यिय समिति निर्वाचित भएको छ ।
समितिको अध्यक्ष र कोषाध्यक्ष पदमा निर्वाचन भएको थियो । जम्मा १५ मत खसेकोमा राईले अजेस लिम्बूलाई चार मतले पराजित गर्दै अध्यक्षमा निर्वाचित भएका हुन । अध्यक्ष पदमा निर्वाचित राई पूर्व डीएसपी हुन् ।
समितिको कोषाध्यक्ष पदमा ऋषिकेस चौधरीलाई ६ मतले पराजित गर्दै कल्पना िसंह निर्वाचित भएका हुन् । एक महिना अघि भएको अधिबेसनमा अध्यक्ष र कोषाध्यक्ष पदमा सहमति हुननसकेपछि मंगलबार निर्वाचन भएको महासंघको जिल्ला उपाध्यक्ष बेदेन्द्र श्रेष्ठले बताए ।
समितिको उपाध्यक्षमा लक्ष्मी राजबंशी सचिवमा चिनकाजी मगर सहसचिवमा अरबिन्द कुमार मण्डल यस अघिनै सर्बसहमत चयनहुनु भएको थियो । सदस्यहरुमा गोविन्द कुमार उराउ धनबहादुर थामी देवि धिमाल नरेश कुमार िसंह चन्दन देवान निर्मलकुमार तामाङ िसंहबहादुर सुनुवार गोपाल झजेल र अमृत गुरुङ सर्बसहमतिका आधार चयनहुनु भएको नव निर्वाचित समितिको अध्यक्ष मिलनकुमार राईले बताए

भोट माग्दै घरदैलोमा बिनोद

हजारौं प्रतिष्प्रदीलाई उछिन्दै रिदम नेपालले आयोजना गरेको गायन प्रतियोगिता ुसुर स्व्ाार र संगीत श्री रिद्धीसिद्धी सिङ्गिङ आइकोन नेपालुको ुटप-१०ुमा छानिएपछि मोरङ पथरीका बिनोद राई यतिबेला एसएमएस भोट माग्दै घरदैलो कार्यक्रममा ब्यास्त छन् ।
आफूले संगीत सिकाउदै गरेका बिनोद सिङ्गिङ आइकोन नेपालु को ुटप-१०ुमा फगेपछि आइकोन जिताउन पथरीमा स्थापित पूर्वााचल संगीतालयका साचालक अबोद पन्धाक समेत प्रचारमा जुटेका छन् ।
नेपाल टेलिभिजनको प्रत्येक शनिबार ९ः३० बजे प्रशारणभइरहेको गायन प्रतियोगितामा अडिसन पिआनो जज र आइडल सिङ्गर सहित आठौ चरण पार गर्दै बिनोद उत्कृष्ट १० मा फग्न सफल भएका हुन् ।
इलाम लुम्दे-३ मा जन्मिएर मोरङको पथरीलाई सांगीतिक विकासको प्रमुख थलो बनाउदै आएका बिनोद बैशाख १४ गते झापा दमकमा भएको पहिलॊ छनौट कार्यक्रममा अडिसन पार गर्दै राजधानी काठमाडौ प्रवेश गरेका थिए ।
बिनोदले अडिसन राउण्डमादेखि ुटप-१०ुसम्म आइफग्दा दिनेस गौतमको ुभोली कस्तो पो होला… ुपिउनेहरु… सत्यराज आचार्यको ुजस्ले तिम्लाई… राजेसपायल राईको ुको रुदैन होला… यम बरालको ुबादलुको घुम्टोले…। गोपल योाजनको ुबनेको छ पहराले… भक्तराज आचार्यको ुमुटु जली रहेछ… लगायतका गीतहरु गाएर निर्णायकहरुका मन जित्दै १२ हजार प्रतियोगीलाई पछि पारेर ुटप-१०ुमा फग्न सफल भएका हुन् ।
प्रतियोगिताको एसएमएस भोटिङ्ग राउण्ड सुरु भएकाले बिनोद आºनो टिम सहित भोट माग्दै घरदैलोमा खटिरहेका छन् । प्रतियोगितको बाँकी राउण्ड ५० प्रतिशत एसएमएस भोट र ५० प्रस्क्ततीलाई आधार मान्ने भएपछि आफूले गायन सिक्दै गरेको पूर्वााचल संगीतालयको साथमा भोट मागिरहेका छन् ।
संगीतालयको आयोजनामा आइतबार रिक्सामा कार्यक्रम सम्बन्धि ब्यानर र माइक राखेर बिनोद सहित ३० जनाको टोलीले पथरीमा घरदैलो कार्यक्रम गरेका छन् । समूह मध्ये कोही पर्चा टाँस्न ब्यास्त देखिन्थे भने कोही अपिल बितरण गरिरहेका देखिन्थे । उद्घोषक आशिष लिम्बूले भोट गर्ने तरिका सिकाउदै भनिरहेका थिए ुबिनोदलाई भोट गर्न चाहने संगीत प्रेमी महानुभावहरुले आºनो मोवाइलको म्यासेज बक्समा गई कष् स्पेस द्यष्लयम टायप गरी ३२६४ मा सेन्ट गरिदिनु होला ।ु
संगै हिडेका २० बर्षै युवा गायक बिनोद राईले बिभिन्न चौकमा मिठामिठा गीत सुनाउदै प्रसारण भइरहेको कार्यक्रम हेरेर आफूलाई भोट दिन अनुरोध गरे । दर्शक÷श्रोताको भोट पाए आफू सिङ्गिङ आइकोन बन्नेमा ढुक्क भएको दाबि सहित उने भने ुम तपाई कै कलाकार हुँ जाँहा जाँहा भएपनि भोट गरिदिनुस है ।ु
बिनोदलाई आइकोन जिताउन इलाम झापा मोरङ सुनसरी धनकुटा ताप्लेजुङ्ग पाँचथर तेह्रथुमको बिभिन्न सहरमा मोवाइल कासर्टको तयारी भइरहेको पूर्वााचल संगीतालयका साचालक अबोद पन्धाकले बताए ।
विनोदसंगै पूर्वाबाट ुटप-१०ुमा फग्न सफल गायकहरु झापाका अनिष श्रेष्ठ कमल रसाइली टंक दुतराज विषाल न्यौपाने मोरङका निसान भट्टराई समेत यसैगरी भोट माग्न ब्यास्त छन् ।
ुटप-१०ुमा काठमाडौंको राजु तामाङ सुष्मा विक सुर्खेतकी सुम्निामा िसंह र प्रज्ञा श्री विश्वकर्मा छनौट भएको प्रतियोगिता आयोजक रिदम नेपालका डाइरेक्टर गणेश कार्कीले बताए । प्रतयोगितामा प्रथमहुने गायकलाई पुरस्कार स्वरुप कार र एउटा म्युजिक यल्बममा गाउन दिने कार्कीले बताए ।

बिनोदलाई जिताउन mobile ko massage box ma gaera, binod टायप गरी ३२६४ मा कभलत गरौ ।

अमेरिकामा डक्टर बन्ने शरणार्थी विद्यार्थीको चाहाना

तस्रो राष्ट्र पुनरबास कार्यक्रम अन्तरगत दुई बर्ष अघि अमेरिका फगेर भिजिट भिसामा नेपाल आएका एक शरणार्थी विद्यार्थीले आफू डाक्टर बन्ने लक्षको साथ अध्ययन गरिहेको बताएका छन् । झापाको खुदुनाबारी शरणर्थी शिविर सेक्टर जी १ हट नम्बर १२ का २० बर्षिय विष्णु काफ्ले दुई बर्ष अघि पुनरबास कार्यक्रम अन्तरगत अमेरिका फगेका थिए । शिविर भित्रैबाट प्रथम डिभिजनमा एसएलसी गरेर मेची बहुमुखी क्याम्पस भद्रपुर झापामा पढ्दै गरेका काफ्ले दुई बर्ष अघि अमेरिका गएका थिए ।
अमेरिकामा विद्यालय भर्नाहुन भने त्यती सजिनो नहुने काफ्लेले बताए । अत्तराष्ट्रिय आप्राबास संगठन आइ।ओ।एमले इन्टर नेशनल रेस्क्यु अफ एट्लान्टा नामक सस्था मार्फत काफ्ले अमेरिकाको एट्लान्टा जर्जिया फगेका हुन् ।
सो सस्थाले काफ्लेलाई जर्जियाको एउटा काठबाट निर्मित अपार्टमेन्टको एउटा कोठामा फर् याए । जहाँ उनलाई खाना बस्नको ब्यबस्था मिलाइएको थियो । त्याहा फगेको भोलिपल्ट सो ठाउँको बातावरण कोठामा एसी खाना पकाउने ग्यास चलाउने र आगलागी भए बच्ने तरिकाको बारेमा जानकारी दिए ।
अमेरिकामा आफूलाई पढ्ने इच्छा भएपनि त्याहाको बारेमा जानकारी नभएकोले एट्लान्टा फगेको केही हप्ता आफूलाई जिम्मा लिएको सस्थाले दिएको ९० डलरको चेक साटेर बसेको बसेको बताए ।
अमेरिका फगेको केही महिनापछि विरामी भएर उपचारको लागि अस्पतालमाहुदा काठमाडौबाट पढ्न गएका नेपाली विद्यार्थी निपेस बस्नेतसंग भेट भयो । उनलाई आफूले बढ्ने वातावरण बनाई दिन आग्रह गरेको काफ्लेले बताए ।
बस्नेतले केही समयपछि एट्लान्टाका ब्यापारी जोन कोकसंग भेट गराएर उनै ब्यापारीको घरमा बसेर ग्यालो वेल भन्ने विद्यलायमा विज्ञान विषय लिएर बढ्न सुरु गरेको उनले बताए । अहिले सम्पूर्ण पढाई खर्च उनै ब्यापारीले स्पन्चर गर्दै आएको काफ्लेले बताए ।
ुपहिलो दिन विद्यालय जाँदा गोरा शिक्षक र विद्यार्थीहरुले काहाँबाट आएको भन्ने प्रस्न गरे मैले नेपाल भने उत्तर दिएँ तर उनीहरुले नेपाल चिनेनन् ।ु काफ्लेले भने ुमाउण्ट भएरेष्ट भएको देश भनेपछि एस भने ।ु
काफ्लेको बुझाइमा अमेरिकामा एकले अरुलाई सम्मान गर्ने गर्दा रहेछन् । नेपाली समाजमा जस्तो एकले अर्कालाई खसाएर बोल्ने अरुले प्रगती गरेको देखेर डाही गर्ने हुदा रहेनछन् सँधै अरुको प्रसंशा गरेको पाएँ ।
शिक्षक आउदा विद्यार्थीहरु कोही ढल्किरहेका हुन्थै केही सुतेरै सुनिरहेका हुन्थै त कोही एक आपसमा कुरा गरिरहेका हुन्थै । एकले अर्कोलाई किस खानु त्याहाँ नेपालमा हात मिलाए जस्तो रहेछ । सुरुमा कस्तो अनुशासन विनको विद्यार्थीहरु जस्तो लाग्यो । काफ्लेले भने त्याहा विद्यार्थीलाई पनि पुरा प्रजातन्त्र÷स्वतन्त्र हुदा रहेछन् ।
कक्षा कोठामा स्वतन्त्र भएपनि शिक्षकले दैनिक प्राय सबै विषयको होम वर्क दिन्छन् । राति २ बजेसम्म लगाएर पनि होम वर्क गर्नुपर्छ विरामी भएँ भनेर माफी पाइन्दैन् । अमेरिकाको पास मार्क ७२ हो । ९० देखि १०० सम्म ल्याउने परीक्षार्थी राम्रो विद्यार्थीको रुपमा गनिन्छ ।
दैनिक होम वर्कको पनि परीक्षामा नम्बर जोडिन्छ । अमेरिकामा कोही पनि फेलहुदैनन् । बार्षिक होम वर्क र नम्बरको आधारमा विद्यार्थीहरुलाई ग्रडिङ्ग गराएर पास गराउने सिस्टम रहेको काफ्लेले सुनाए । शैक्षिक वातावरण बु७३डठज्ञण्सदै भविश्यमा मेडिकल डक्टर बन्ने उदेश्यका साथ आफू मेहनत गरिहेको उनले बताए । प्राय सबै विद्यार्थी निजी कार लिएर विद्यालय आउछन् । कार कुदाउनु सामान्य कुरा भएकोले आफूलाई पनि घरमालिकले कार दिएको उने बताए ।
दुई बर्षसम्मको अमेरिका बसाइमा त्याहाका नागरिकमा इमान्दारिता र सधै सकारात्मक सोच राख्ने कुरा आफूलाई मन परेको बताए । सौचालयमा पैसा लाग्दैनन् । बाहिर दिसा पिसाप गरे प्रहरीले रसिद दिन्छ ।
प्रहरीसंग नागरिक डराउछन् । प्रहरीको जरिवानामा पर्ने ब्याक्तीलाई सरकारी रोजगारी र ब्यापार गर्न वार घर बनाउन बैंकले लगानी गर्दैनन् । मानिस संधै ब्यास्त हुन्छन् । सडकमा गाडी बाहेक केही हुदैनन् । त्याहाका नागरिक जतिसुकै ब्यास्त भएपनि बैठक विद्यालय र कार्यालयमा समयमा फग्छन् । नगद कसैले बोक्दैनन् । सर्वाजनिक बसमा समेत एटिएम विलिङ्गको ब्यबस्था छ । बसमा कन्डक्टर र खलासीको आवश्यकता छैन् । ठिकठिक स्थानमा फगेपछि बसको ढोका आफै खुल्ने बन्द हुन्छन् ।
१८ बर्ष नाघेका ब्यक्तीलाई विद्यालयमा भर्ना दिदैनन् । १८ बर्ष मुनिका ब्यक्तीलाई चुरोट र २१ बर्ष मुनिकालाई वियर लगायतका मादक पदार्थ प्रतिबन्द भएको आफूले बुझेको काºलेले बताए । शरणार्थीहरुलाई अमेरिका फगेको केही हप्तापछि वर्क परमिट र दुई बर्षपछि गि्रन कार्ड पाउने काºलेले बताए । नेपालबाट मास्टर डिग्री गरेर गएपनि अमेरिकामा इक्युभ्यालेन्ट नगरिदिने भएकोले नेपालको प्रमाणपत्रको कुनै भ्यालु छैन् । त्यसकारण नेपालबाट जुनसुकै विषयमा डिग्री गरेर गएपनि होटल अस्पताल उद्योग लगायतमा मजदुरी गर्नु परेको उनले बताए ।

सबैदलको कमजोरीले शान्ति र संविधान अलपत्रः गगन

उर्लाबारीनेपाली काग्रेसको युवा नेता गगन थापाले दलका नेताहरु आफ्नै दलभित्र गुटबन्दीमा लगेकोले शान्ति र संविधानको काम अघि नबढेको बताउनु भयो ।उर्लाबारी मोरङबाट प्रकाशित निगरानी डटकम दैनिकको आज आयोजित बिमोचन समारोहमा बोल्दै नेता थापाले सो कुरा बताउनु भएको हो । एकिकृत माओवादीको घर झगडाको कारण सेना समायोजनको लागि गठन भएको बिषेश समिति र संविधान सभाको बैठक बस्न नसकेको थापाको आरोप थियो । उहाँले संविधानसभाका अध्यक्ष सुबासचन्द्र नेम्वाङ्गसंग १५ पटकसम्म भेटेर बैठक राख्न आग्रह गर्दापनि बैठक नभएको उल्लेख गर्दै शान्ति र संविधान निर्माणमा युवाहरुले दबाब सिर्जना गर्नुपर्ने बताउनु भयो ।
सुपि्रम पब्लिकेशन प्राली उर्लाबारीका अध्यक्ष खड्ग फागोको सभापतित्वमा भएको कार्यक्रममा ब्रोड कास्टिकङ्ग एसोसियसनको केन्द्रीय उपाध्यक्ष तथा पाथीभारा एफ।एम।sा प्रबन्ध निर्देशक राजेन्द्र चौलागाई नेपाल पत्रकार महासंघ मोरङको सहसचिव केदार चौहान एकिकृत माओवादीको उर्लाबरी इाचार्ज प्रेम घिमिरे एमालेका गंगा बास्तोला नेपाली काग्रेसका उर्लाबारी सभापति बीरवल थापा लगायतले पत्रिका सफलताको शुभकामना दिनुभएको थियो ।
नेपाली काग्रेस ९ नम्बर क्षेत्रीय सभापति समेत रहनु भएका खड्ग फागो लगायतका लगानीमा आजैदेखि निगरानी डटकम दैनिक पत्रिका प्रकाशन सुरु भएको हो ।

बिनोदको लागि भोट माग्दै पूर्वााचल

मोरङ पथरीमा बसेर गायन सिकिरहेका २० बर्षिय बिनोद राई रिदम नेपालद्वारा आयोजित ुसुर स्व्ाार र संगीत श्री रिद्धीसिद्धी सिङ्गिङ आइकोन नेपालु को ुटप-१०ुमा फगेपछि बिनोदलाई आइकोन जिताउन पूर्वााचल संगीतालय प्रचारमा जुटेका छन् ।
१२ हजरा प्रतियोगिलाई उछिन्दै बिनोद नेपाल टेलिभिजनको शनिबार ९ः३० बजे प्रशारणभइरहेको गायन प्रतियोगितामा अडिसन पिआनो जज र आइडल सिङ्गर सहित आठौ चरण पार गर्दै उत्कृष्ट १० मा फग्न सफल भएका हुन् ।
इलामको लुम्दे-३ मा जन्मिएर मोरङको पथरीलाई सांगीतिक विकास विकासको मुख्य थलो बनाउदै आएका राई बैशाख १४ गते झापा दमकमा पहिलॊ छनौट कार्यक्रममा अडिसन पार गर्दै राजधानी काठमाडौ प्रवेश गरेका थिए ।
अडिसन राउण्डमा राईले दिनेस गौतमको ुभोली कस्तो पो होला… र सत्यराज आचार्यको ुजस्ले तिम्लाई… बोलको गीत गाएर निर्णाकको मन तिजेका थिए ।
सुरिलो स्वरका धनी विनोदले काठमाडौंमा भएको पहिलो चरणको छनौटमा दिनेश गौतमकै ुपीउने हरु… बोलको गीत प्रस्तुत गरेर ३ सय प्रतिष्प्रदीहरुकोवीचबाट ५० जनामा आफूलाई उभ्याए । ुको रुँदैन होला मनमा सारै चोट परेपछि… बोलको राजेशपायल राईको गीत गाएर एक पछि अर्को चरण पार गर्दै २५ जनामा अघि बढे ।
चौथो चरणमा भएको युगल गायनमा विनोद राईले सुर्खेतकी प्रतिष्प्रदी सुम्निामा िसंहसंग ुआँदिसरी तिम्रो माया… बोलको गीत गाएर २२ जना र यम बरालको ुबदलुको घुम्टोले… बोलको गीत प्रस्तुत गरी १९ जनामा छनौट भए । जज राउण्डमा निर्णायकले दिएको गोपाल योाजनको ुबनेको छ पहराले यो छाती मेरो… बोलको राष्ट्र भक्ती गीत गाएर बिनोदले उपस्थित दर्शक र निर्णयकको मन जिते ।
आइडल सिङ्गर राउण्डमा बिनोदले राजेशपायल राईलाई रोजे र ुतिमिलाई रोजे… त्यसपछि भक्तराज आचार्यको ुमुटु जलिरहे छ… लगायतका मिठा गीतहरुका साथ बिनोद राई यतिवेला ुसिङ्गिङ आइकोनुको ुटप-१०ु मा परेका छन् । < विनोदसंगै झापाका अनिष श्रेष्ठ कमल रसाइली टंक दुतराज विषाल न्यौपाने मोरङका निसान भट्टराई काठमाडौंको राजु तामाङ सुष्मा विक सुर्खेतकी सुम्निामा िसंह र प्रज्ञा श्री विश्वकर्मा टप टेनमा परेका हुन् । मिठा स्वारकै कारण बिनोद टप-१० मा सहज रुपले फगेका छन् । प्रतियोगिताका यतिवेला भोटिङ्ग राउण्डमा प्रवेश गरेको छ । सिङ्गिङ आइकोन बन्न दर्शकको भोटको आवश्यकता पर्छ । त्यसै कारण उनी गायन सिकिरहेको मोरङ पथरी स्थित पूर्वााचल संगीतालय बिनोदलाई आइकोन जिताउन जोडतोडले प्रचार प्रशारमा जुटेका छन् । संगीतिालयको प्रोपाइटर अबोध पन्धाकको नेतृत्वमा ब्यानर पोष्टर ब्रुसर बनाएर चौकचौकमा टाँस्ने र वितरण गर्ने काम भइरहेको छ । विनोदलाई भोट माग्न मोवाइल कासर्ट समेत गर्ने योजना रहेको पन्धाकले बताए । टप-१० मा छनौट भएपछि भोट माग्न पूर्व आएका विनोद आफैपनि यतिबेला मोरङ झापा इलाम सुनसरी लगायतका क्षेत्रमा भोट माग्न हिडिरहेका छन् । आफू अध्ययनरत विद्यालय कलेज र साथिहरुले बिनोदलाई जिताउन प्रचार अभियान सुरु गरेका छन् ।

ुपूर्वााचल संगीतालयुमा गायनमा डिप्लोमा गरिहेका बिनोद दर्शकलाई भोट माग्दै भन्छन ुतपाईलाई मनपर्ने जस्तोसुकै गीत गाउन सक्छु त्यसैले तपाइहरुको भोट पाए सिङ्गिङ आइकोन बन्छु भन्ने आत्मा विस्वास छ ।
विनोद राईलाई भोट गर्न चाहने दर्शकहरुले जुनसुकै मोवाइलबाट म्यासेज बक्समा गई कष्कउबअभश्रदष्लयम टायप गरी ३२६४ मा एसएमएस गरिए उनको सिङ्गिङ आइकोन बन्ने मार्ग खुल्ने छ । विनोद भन्छन् ुकार्यक्रम हेरेर एउटा राम्रो प्रतिभालाई भोट गरिदिनु होला ।मोरङ पथरीको पाचायत उच्च माविबाट १२ कक्षा पास गरेर झापा दमकको दमक टेक्निकल एजुकेशन फाउण्डेसनमा कम्प्युटर सव ओवरसेयर गरिरहेका बिनोद राई यो प्रतियोगितामा मात्र होइन पूर्वााचलमा हुने गरेको बिभिन्न सांगीतिक कार्यक्रमहरुमा समेत दर्शकको राम्रो तालि पाउने गरेका छन् ।
रहरै रहरमा गीत गाउन थालेका बताउने बिनोदले प्रतियोगितामा गीत गाइ सकेर निस्केपछि दर्शकले दिएको हौसला र पूर्वााचल लगायतका देशभरका श्रोताको माया पाउने आशा राख्दै फेरी भन्छन ुमलाई भोट दिनुसु ।
प्रस्क्ततीः अर्जुन जम्नेली राई

राष्ट्रिय मुक्तीको लागि संयुक्त ओन्दोलनको चेताविन

संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालको संविधान तोकिएकै समयमा निर्माण गर्न दबाब दिन राष्ट्रिय जनमुक्ती पार्टी लगायतका चारदलले मोर्चाबद्ध रुपमा आन्दोलन गर्ने जनाएका छन् ।
समयमै संविधान निर्माण गर्न धर्म निरपेक्ष राज्यलाई सस्थागत गर्न्र र ऐतिहासिक पृष्टभूमीको आधारमा राज्यलाई जाति भाषा र क्षेत्रको आधारमा संघीय गणतन्त्र स्थापना गर्न चारदलले संयुक्त रुपमा आन्दोलन गर्ने जनाएको हो ।
संयुक्त छलफलपछि कार्तिक ९ गते साँझ राष्ट्रिय जनमुक्ती पार्टीका खिलध्वज थापा संघीय लोकतान्त्रिक राष्ट्रिय माचको अध्यक्ष कुमार लिङ्देन नेवा राष्ट्रिय पार्टीको केन्द्रीय अध्यक्ष डा। केशरमान शाक्य र तामाङसालिङ नेपाल राष्ट्रिय दलका केन्द्रीय अध्यक्ष परशुराम तामाङले संयुक्त रुपमा विज्ञप्ति प्रकाशन गरी राष्ट्रिय मुक्तीको लागि एकिकृत आन्दोलन गर्ने जनाएका हुन ।